Ed Gein – tên nghe như lời thì thầm trong hành lang ký ức tăm tối của nước Mỹ – đã gieo rắc ảnh hưởng sâu sắc lên điện ảnh kinh dị. Những hành vi ghê rợn của ông, từ việc đào mộ đến dùng xác người làm đồ lưu niệm, không chỉ là tư liệu cho báo chí thập niên 1950 mà còn trở thành nguồn cảm hứng cho hàng loạt tác phẩm kinh điển. Dưới đây là bảy bộ phim nổi bật chịu ảnh hưởng rõ rệt từ câu chuyện của Gein, mỗi tác phẩm tựa như một tấm gương méo mó phản chiếu những khía cạnh khác nhau của tội ác và sự điên rồ.
7. Psycho (1960) — Alfred Hitchcock: mẹ mất, bóng ma sinh
Alfred Hitchcock đã mượn một mảng tối trong tiểu thuyết của Robert Bloch để tạo nên Norman Bates, nhân vật vừa hiền lành vừa rùng rợn, một sự pha trộn giữa người con và bóng dáng mẹ phủ kín tâm trí. Từ ám ảnh với người mẹ quá cố đến đời sống kín đáo bên ngoài cộng đồng nhỏ bé, hình tượng Norman mang nhiều nét tương đồng với Ed Gein: khao khát thể hiện và “hiện hữu” người mẹ qua những thủ pháp bệnh hoạn. Psycho không chỉ thay đổi cách kể chuyện kinh dị mà còn khai sinh hàng loạt biểu tượng kinh điển của thể loại.
Poster phim Psycho (1960) với gương mặt Norman Bates ẩn chứa bí ẩn lấy cảm hứng từ Ed Gein
6. Three on a Meathook (1972) — kinh dị nông thôn và móc treo thịt
Bài toán kinh dị với chiếc xe hỏng, thị trấn hoang vắng và những móc treo lạnh lẽo. Three on a Meathook khắc họa cảnh bọn phụ nữ bị dụ vào một ngôi nhà nông thôn, nơi một người cha ăn thịt và treo nạn nhân lên móc — hình ảnh gợi nhớ đến những chi tiết rùng rợn trong hồ sơ của Gein. Dù mang màu sắc khai thác kinh dị thô mộc, phim vẫn phản chiếu nỗi sợ về bạo lực gia đình và khuynh hướng lệch lạc trong đời sống nông thôn.
5. Deranged (1974) — gần nhất với tư liệu, gần nhất với tột cùng ám ảnh
Deranged được nhiều người coi là một trong những phác thảo hư cấu sát với cuộc đời Ed Gein nhất. Phim theo chân Ezra Cobb, một nông dân rụt rè biến thành kẻ đào mồ và sưu tập xác, giữ xác mẹ trong nhà để thỏa mãn dục vọng tâm thần. Trình bày bằng giọng kể mang màu sắc phim tài liệu, Deranged mô tả chính xác bối cảnh nông thôn, ngôi nhà xuống cấp và cảm giác lẻ loi đã khuếch đại hành vi bệnh hoạn — tất cả là nền tảng để khán giả hình dung vì sao tội ác như vậy có thể nảy mầm.
4. The Texas Chain Saw Massacre (1974) — từ áo da đến bộ da, kinh dị tột độ
Leatherface với chiếc mặt nạ được ghép từ da người và những móc treo thi thể trong nhà là những hình ảnh khó phai, và ảnh hưởng của Gein ở đây rất rõ: ý tưởng sử dụng da người làm đồ vật, trang trí và che giấu thân phận đã được chuyển hoá thành một biểu tượng rợn người trên màn ảnh. Tobe Hooper kết hợp yếu tố cannibal, nội thất làm từ xương thịt và bối cảnh gia đình mục rữa để tạo nên một lá chắn ám ảnh mà sau này nhiều đạo diễn lấy làm nguồn cảm hứng.
Poster The Texas Chain Saw Massacre với hình tượng Leatherface và không gian nhà họ Sawyer ám ảnh
3. The Silence of the Lambs (1991) — Buffalo Bill và chiếc “áo” đàn bà
Thomas Harris đã tổng hợp M.O. của nhiều sát nhân để tạo nên Buffalo Bill, và Jonathan Demme đã chuyển hóa điều ấy thành một trong những ác quỷ điện ảnh đáng nhớ nhất. Ham muốn bắt cóc, cắt xén và tạo ra một “bộ da nữ” cho thấy liên hệ trực tiếp với các hành vi ghê rợn từng gắn liền với Ed Gein. Cảnh tượng, biểu tượng như những con bướm, vũ điệu “tuck-and-dance” của nhân vật và cảm giác bất an kéo dài khiến Silence of the Lambs trở thành tác phẩm ảnh hưởng sâu rộng, dù nguồn cảm hứng của nó là tập hợp nhiều sự kiện có thật.
Poster The Silence of the Lambs với biểu tượng con bướm và nhân vật Buffalo Bill gợi liên tưởng tới Ed Gein
2. House of 1000 Corpses (2003) — Rob Zombie và lễ hội quái vật gia đình
Rob Zombie dấn thân vào thế giới của những bảo tàng quái đản với House of 1000 Corpses, biến ảnh hưởng từ Texas Chain Saw Massacre và những truyền thuyết như của Gein thành một cỗ máy cảm giác choáng váng. Otis B. Driftwood cùng gia đình Firefly hiện lên như tập hợp những kẻ sưu tập, mặc da, và tôn thờ bạo hành — một nghi thức điện ảnh nơi di sản tăm tối của Ed Gein được cách điệu và khuếch đại thành kinh dị cấp số nhân.
Cảnh phim House of 1000 Corpses cho thấy không khí dị hợm và nhân vật Otis B. Driftwood phản chiếu cảm hứng từ Ed Gein
1. Child of God (2014) — cô độc, bản năng và sự tuột dốc
Dựa trên tiểu thuyết của Cormac McCarthy, Child of God không mô tả trực tiếp Ed Gein nhưng phản chiếu một dạng nhân vật cô độc sống ở miền quê, nơi bí mật bệnh hoạn nảy sinh trong sự biệt lập. Nhân vật chính bước vào hành vi necrophilia sau khi phát hiện xác chết trong ô tô – một biến thể khác của ám ảnh với cái chết và thân xác. Tác phẩm là minh chứng rằng yếu tố đạo đức, cô lập và mất mát có thể dẫn tới những bước ngoặt đen tối, dù nguồn gốc cảm hứng không phải từ một người duy nhất.
Khi tìm xem Monster: The Ed Gein Story, người xem nên trang bị thông tin nền về tuổi thơ và hành trình của Gein để hiểu rõ lớp nghĩa tâm lý đằng sau tội ác. Series này lột tả quá trình suy sụp tinh thần và khiến khán giả vừa rùng mình vừa băn khoăn về nguồn gốc của tội ác.
Kết luận
Ed Gein không phải là nguồn cảm hứng duy nhất cho điện ảnh kinh dị, nhưng ông là chiếc kim chỉ nam ám ảnh, khiến nhiều đạo diễn quay sang khám phá những vực thẳm của tâm lý con người. Từ Norman Bates tới Leatherface, từ Buffalo Bill tới Otis, những nhân vật này đều phản chiếu một phần nào đó bóng tối của Gein — và qua điện ảnh, bóng tối ấy trở nên vĩnh cửu. Nếu bạn là người mê phim kinh dị và muốn hiểu gốc rễ của những hình tượng ám ảnh, hãy bắt đầu bằng việc tìm hiểu câu chuyện có thật của Ed Gein rồi tiếp nối bằng bảy bộ phim trên. Bạn ấn tượng nhất với nhân vật nào trong danh sách này? Hãy chia sẻ suy nghĩ của bạn ở phần bình luận.
