Từng khoảnh khắc khi dõi theo Avatar Wan dựng xây nền văn minh trên lưng những Chú Rùa Sư Tử khổng lồ trong mùa cuối cùng của Avatar: The Legend of Korra đã khắc sâu vào tâm trí tôi một ấn tượng khó phai. Cảm giác diệu kỳ và hùng vĩ ấy lại ùa về, trọn vẹn và đầy ám ảnh, ngay khi tôi khởi động The Wandering Village – tựa game đang gây tiếng vang trong cộng đồng game thủ Việt Nam và quốc tế. Thế nhưng, thay vì đối mặt với các linh hồn phẫn nộ hay khám phá cõi giới tâm linh, người chơi sẽ phải vật lộn để sinh tồn giữa một thảm cảnh kinh hoàng hơn gấp bội: một thế giới bị nuốt chửng bởi bào tử độc, biến hành tinh xanh thành một vùng đất khắc nghiệt đến không tưởng.
Câu chuyện bắt đầu với hành trình của một nhóm du mục, lang thang qua những tàn tích hoang tàn của nền văn minh cũ, cho đến khi họ tìm thấy sự cứu rỗi ở một nơi không ai ngờ tới: trên lưng của Onbu, một sinh vật khổng lồ có ý thức, chậm rãi bước đi xuyên qua những vùng đất chết. The Wandering Village là một bản giao hưởng độc đáo giữa thể loại xây dựng thành phố (city-builder) và sinh tồn (survival game), tất cả được gói gọn trong một phong cách đồ họa tựa như cổ tích, ẩn chứa những suy tư đạo đức sâu sắc về việc khai thác sự sống của một sinh vật khác để duy trì sự tồn tại của chính mình. Đây không chỉ là một trò chơi, mà còn là một trải nghiệm nhân sinh, chạm đến những góc khuất trong tâm hồn người chơi.
Kiến Trúc Sư Tự Do Trên Lưng Gã Khổng Lồ Onbu
Điều khiến tôi bị cuốn hút ngay lập tức bởi The Wandering Village chính là cách game ném người chơi vào thẳng trung tâm của hành động mà không hề có sự dề dặt. Nếu bạn đã từng đắm mình vào các tựa game xây dựng thành phố, hẳn sẽ quen thuộc với một hoặc hai giờ đầu đầy “khổ ải”, khi game “cầm tay chỉ việc” qua vô số menu, thanh công cụ và hướng dẫn chi tiết, khiến bạn cảm thấy như đang học thi hơn là đang tận hưởng một trò chơi. The Wandering Village đã dũng cảm nói “KHÔNG” với tất cả những khuôn mẫu cũ kỹ ấy.
Giao diện người dùng (UI) của game được thiết kế tinh giản đến bất ngờ, mang đến sự tự do thuần khiết để bạn… đơn giản là chơi. Là chìm đắm; là tự mình khám phá mọi thứ. Đây là một sự cân bằng khéo léo, không hề coi thường trí thông minh của người chơi mà vẫn đảm bảo một trải nghiệm thử thách đích thực. Game tin tưởng vào khả năng của bạn để hiểu rằng dân làng cần công việc, các công trình cần tài nguyên, và cư dân của bạn cần lương thực, chỗ ở, và vô vàn nhu cầu khác khi phát triển. Bạn có thể nắm bắt những kiến thức cơ bản một cách nhanh chóng, bởi vì game đặt bạn vào một đường cong độ khó hợp lý. Khi đến lúc nâng tầm thử thách, game sẽ cung cấp, nhưng không bao giờ khiến bạn cảm thấy như một thiên thạch đang lao xuống để dập tắt mọi sự sống chỉ trong chớp mắt.
Bức tranh toàn cảnh ngôi làng trên lưng Onbu trong The Wandering Village, thể hiện cơ chế xây dựng thành phố độc đáo
Cuộc Sống Du Mục: Thích Nghi Hay Lụi Tàn?
Đây chính là lúc mọi thứ trở nên thú vị tột bậc. Ngôi làng của bạn không chỉ đơn thuần là di động; nó thực sự sống động trên lưng của một sinh vật khổng lồ mang tên Onbu. Onbu không ngừng bước đi, đưa ngôi làng đi qua những sa mạc cằn cỗi, những khu rừng rậm rạp, đại dương bao la, và thậm chí là những vùng đất nhiễm độc đầy bào tử chết chóc.
Khi băng qua các quần xã sinh vật (biome) đa dạng này, bạn sẽ cần phải nhanh chóng thích nghi và đưa ra các quyết định sáng suốt, chẳng hạn như thay đổi loại cây trồng hoặc tìm kiếm những phương pháp khác để lấy nước. Ví dụ, sa mạc không cung cấp nguồn nước dồi dào nhưng lại cho phép bạn trồng ngô và xương rồng. Ngược lại, nếu Onbu băng qua đại dương, bạn có thể thu thập nước biển và đánh bắt cá.
Thách thức cốt lõi nằm ở khả năng thích nghi. Đây là một cơ chế “cho và nhận” đầy thử thách, và mặc dù bạn có thể điều khiển Onbu theo một hướng đi ưa thích hơn, Onbu vẫn là một con thú với tính khí khó lường và không phải lúc nào cũng tuân lệnh bạn. Đôi khi nó rẽ sang hướng khác tại một ngã ba, và đôi khi nó nghỉ ngơi khi bạn muốn nó tiếp tục di chuyển. Chính sự thiếu kiểm soát hoàn toàn này là điểm tôi yêu thích ở trò chơi, bởi nó mang lại cảm giác căng thẳng thường trực, một nhu cầu không ngừng phải sẵn sàng ứng phó trong những thời điểm khó khăn nhất.
Họa Ảnh Từ Truyện Cổ Tích Giữa Thế Giới Hậu Tận Thế
Về mặt thị giác, The Wandering Village là một bức họa tuyệt mỹ trong sự giản dị của nó. Các nhân vật hoạt hình vẽ tay gợi nhớ đến những tựa game như Wildermyth và The Plucky Squire, nhưng đồng thời cũng toát lên một chất “Studio Ghibli” đặc trưng trong thiết kế nhân vật. Chính chất lượng như một cuốn truyện cổ tích này đã khiến ngay cả những khoảnh khắc u tối và buồn bã nhất cũng trở nên tràn đầy hy vọng, nhưng không bao giờ để bạn quên rằng mình đang tồn tại trong một thế giới nơi nền văn minh đã sụp đổ.
Khả năng zoom trong game thực sự đáng kinh ngạc! Tôi thường cảm thấy bất mãn với những tựa game như Frostpunk, bởi dù có tầm nhìn sáng tạo tuyệt vời, tôi chỉ có thể chiêm ngưỡng một phần nhỏ của nó vì mức độ zoom không đủ sâu. Trong The Wandering Village, bạn có thể thu nhỏ tầm nhìn để bao quát toàn bộ ngôi làng nằm trên lưng Onbu khổng lồ, hoặc phóng to đủ gần để dõi theo những người dân làng không ngừng nghỉ thực hiện công việc hàng ngày của họ.
Giai Điệu Mông Cổ và Tiếng Thở Than Của Onbu
Ngay khi những giai điệu đầu tiên cất lên, tôi phải thừa nhận rằng mình đã bị cuốn hút ngay lập tức. Bản nhạc nền lấy cảm hứng từ Mông Cổ đã lột tả hoàn hảo tinh thần du mục của hành trình của bạn… và rồi nó chìm vào một khoảng lặng.
Thật đáng tiếc, bản nhạc nền gần như không đáng chú ý trong những giai đoạn yên bình hơn và lại thiếu đi sự kịch tính một cách rõ rệt trong những khoảnh khắc căng thẳng. Trong suốt quá trình chơi, tôi chưa bao giờ thực sự cảm thấy âm nhạc và không khí có sự khác biệt rõ rệt giữa những lúc bình yên và những lúc tôi gặp khó khăn. Nó không thúc giục tôi hành động nhanh hơn hay đẩy sự cảnh giác của tôi lên mức báo động. Mọi thứ luôn giữ một vẻ tĩnh lặng, điều này đã lấy đi rất nhiều từ cảm giác sinh tồn trong một thế giới hậu tận thế đầy rủi ro.
Trưởng lão Theodor gặp gỡ nhạc sĩ điên dại trong The Wandering Village, minh họa phong cách đồ họa vẽ tay và các nhân vật đặc trưng của game
Thêm vào đó, tôi đã kỳ vọng rằng một sinh vật to lớn như Onbu, nếu nó gầm gừ, ngáp ngủ hay hú lên, âm thanh nó tạo ra sẽ giống như một con khủng long hoặc ít nhất là một thứ gì đó “khổng lồ và đáng sợ”. Thay vào đó, tiếng hú của Onbu lại nghe như một sinh vật ngoài hành tinh từ những bộ phim Alien. Nó rất chói tai, và tôi không thích điều đó, bởi vì nó không mang lại cảm giác đang sống trên lưng một con quái vật – một cảm giác đáng lẽ phải vừa kinh ngạc vừa đáng sợ cùng một lúc.
Onbu khổng lồ ngáp ngủ trên nền phong cảnh hùng vĩ của The Wandering Village, làm nổi bật sự gắn kết giữa sinh vật và ngôi làng
Cây Công Nghệ Đơn Giản, Nâng Cấp Hời Hợt
The Wandering Village giữ cho cây công nghệ (tech tree) của mình trong một thiết kế rất đơn giản và dễ quản lý, bạn sẽ không bao giờ bị lạc lối về việc nâng cấp nào dành cho cái gì. Mọi nhiệm vụ nghiên cứu mà bạn hoàn thành đều mang lại tác động ngay lập tức, bởi vì đó là một công trình hoặc một thứ gì đó phục vụ Onbu. Vì công nhân của bạn là những người đa năng, có thể làm bất cứ việc gì, bạn có thể tạm thời vô hiệu hóa một công trình nghiên cứu khi không có vật liệu cần thiết cho một nhiệm vụ và đơn giản là kích hoạt lại khi bạn có. Đây là một hệ thống thông minh không trói buộc bạn và ngăn cản bạn khi bạn đột nhiên cần nhiều nhân lực hơn để làm việc khác.
Cây công nghệ đơn giản và dễ quản lý trong The Wandering Village, cho phép người chơi dễ dàng theo dõi các tùy chọn nghiên cứu
Tuy nhiên, game lại vấp phải sai lầm ở hệ thống Nâng cấp Công trình (Building Upgrades). Trong The Wandering Village, nâng cấp công trình về cơ bản là một lựa chọn giữa một thay đổi rất nhỏ và một điều tồi tệ hơn.
Điều này xảy ra bởi vì mặc dù game muốn bạn có nhiều lựa chọn, nhưng nó lại định hướng bạn quá mạnh mẽ theo một hướng, khiến toàn bộ hệ thống trở nên vô giá trị. Lấy ví dụ về nâng cấp bệnh viện. Các lựa chọn của bạn là:
| Nâng cấp bệnh viện khả dụng |
|---|
| Xe cứu thương |
| Giả dược |
Bạn có thể lập luận rằng cả hai lựa chọn đều có thể hoạt động, một bên là nâng cấp nhỏ và bên kia là một ván “cò quay Nga”, nhưng vấn đề nằm ở sự chênh lệch và không nhất quán quá lớn giữa các lựa chọn. Rõ ràng là các lựa chọn đang hướng bạn theo một con đường an toàn hơn. Sẽ tốt hơn nếu các bác sĩ có thể di chuyển nhanh hơn nhưng sử dụng nhiều thảo mộc hơn, thay vì lựa chọn thứ hai trông giống như một rủi ro không đáng để mạo hiểm.
Mô hình này lặp lại đối với rất ít công trình mà bạn thực sự có thể sửa đổi. Những công trình mà bạn thực sự cần nâng cấp, như Xưởng cưa, Mỏ đá hay Lò luyện sắt, lại hoàn toàn không có bất kỳ lựa chọn nâng cấp nào.
Các tùy chọn nâng cấp bệnh viện trong The Wandering Village, minh họa sự chênh lệch giữa lựa chọn an toàn và lựa chọn rủi ro của hệ thống nâng cấp
Gánh Nặng Đạo Đức: Khi Trách Nhiệm Chỉ Là Con Số
Tôi yêu The Wandering Village vì nó mang đến một ý tưởng mới lạ. Onbu, như một sinh vật di động, sống động, là một khái niệm tuyệt vời, nhưng cuối cùng nó lại thất bại trong việc truyền tải một cảm giác khó xử về đạo đức thực sự.
Sự sống còn của bạn không phải là con đường một chiều. Nó không chỉ phụ thuộc vào mức độ bạn thích nghi với môi trường xung quanh, mà còn phụ thuộc vào cách bạn đối xử với Onbu. Khi dân số của bạn tăng lên, nhu cầu và thị hiếu của họ cũng sẽ được tinh chỉnh, và bạn sẽ phải đối mặt với những lựa chọn khó khăn. Bạn có nên bắt đầu khai thác tài nguyên từ Onbu để đáp ứng dân số ngày càng tăng của mình, hay bạn nên duy trì một cách tiếp cận du mục và duy trì dân số nhỏ hơn?
Nhạc sĩ điên dại trong The Wandering Village, một trong những nhân vật phụ góp phần vào không khí kỳ ảo của game
Và mặc dù game đưa ra một câu hỏi kinh điển về việc “cắn vào tay người nuôi mình” để chất vấn đạo đức của bạn, nhưng nó lại không thực sự trừng phạt bạn khi bạn làm tổn thương Onbu. Chắc chắn, lòng tin của Onbu sẽ giảm xuống nếu bạn chiết xuất mật và máu của nó để sản xuất một số vật phẩm, nhưng bạn có thể dễ dàng bù đắp điều đó bằng cách cung cấp thuốc, thức ăn cho nó hoặc vuốt ve gã khổng lồ hiền lành. Điều này khiến tôi không cảm thấy có sự kết nối sâu sắc với Onbu, và tôi chưa bao giờ thực sự cảm thấy có bất kỳ sự gắn bó tình cảm nào với nó hay cảm thấy có trách nhiệm với hành động của mình. Do đó, cơ chế lòng tin này giống như một trò chơi con số hơn là một vấn đề đạo đức thực sự để giải quyết hoặc để lợi dụng một cách tàn nhẫn.
Lời kết: Mặc dù còn tồn tại một vài điểm chưa hoàn hảo, The Wandering Village vẫn thành công trong việc kiến tạo một trải nghiệm độc đáo trong thể loại xây dựng thành phố, vốn thường bị thống trị bởi những tựa game AAA. Đây là một trò chơi không hoàn toàn tập trung vào việc xây dựng một đô thị hoàn hảo hay tối đa hóa hiệu quả bằng cách vạch ra một lộ trình tốt nhất. Thay vào đó, nó kể câu chuyện về sự sinh tồn cùng nhau, thích nghi cùng nhau, và mối quan hệ cộng sinh giữa bạn, những người dân làng, và gã khổng lồ hiền lành đang cõng tất cả để hàn gắn một thế giới đã tan vỡ. Dù có cảm giác hơi đắt so với những gì nó mang lại, game vẫn cung cấp giá trị chơi lại đáng kể thông qua các chế độ Thử thách (Challenge) và Sandbox sau khi bạn đã hoàn thành câu chuyện chính. Bạn đã sẵn sàng cùng Onbu viết nên thiên hùng ca sinh tồn của riêng mình chưa? Hãy chia sẻ cảm nhận của bạn về The Wandering Village dưới phần bình luận nhé!
