Trong đại dương phần mềm, có những viên ngọc cổ xưa vẫn tỏa ánh sáng thầm lặng: nhỏ bé, tinh xảo và đầy tiện ích. Bài viết này điểm qua 5 ứng dụng Windows “cổ mà hay” — những phần mềm đã tồn tại qua nhiều thế hệ hệ điều hành nhưng vẫn giữ vị trí quan trọng trong bộ công cụ của game thủ và người dùng chuyên nghiệp. Nếu bạn đang tìm kiếm phần mềm nhẹ, hiệu quả và đôi khi còn kỳ lạ theo cách đầy hoài niệm, hãy bắt đầu cuộc hành trình khám phá cùng tôi. Từ việc điều chỉnh âm lượng tức thì đến dọn dẹp dấu vết driver cũ trước khi lắp GPU mới, mỗi công cụ dưới đây đều mang một vai trò rõ rệt và đáng để lưu tâm.
Volumouse
Điều khiển âm lượng bằng cuộn chuột — nghệ thuật nhỏ, tiện ích lớn
Volumouse xuất hiện lần đầu năm 2004 và vẫn là một giải pháp tinh tế cho vấn đề tưởng chừng đơn giản nhưng phiền phức: chỉnh âm lượng nhanh khi chơi game, xem video hay livestream. Nguyên lý hoạt động rất rõ ràng: bạn nhấn một phím nóng (hotkey) rồi lăn bánh xe chuột để tăng giảm âm lượng; khi phím đó không được giữ, bánh xe hoạt động bình thường. Ứng dụng tương thích từ Windows 95 trở về sau và một số tính năng đặc thù có thể hoạt động trên các phiên bản cũ như Windows 2000/XP (ví dụ: điều chỉnh độ trong suốt cửa sổ).
Điểm mạnh của Volumouse:
- Gọn nhẹ, không chiếm tài nguyên.
- Tùy biến phím nóng và mức tăng giảm theo ý muốn.
- Có thể điều khiển độ sáng màn hình, mức âm mixer cho từng ứng dụng.
Giao diện cổ điển của Volumouse còn đem lại cảm giác hoài niệm cho những ai lớn lên cùng Windows thời kỳ đầu — một thứ phong cách retro vừa hữu dụng vừa… ấm áp.
Biểu tượng Volumouse, ứng dụng điều chỉnh âm lượng bằng bánh xe chuột
Xem thêm: Volumouse tại Nirsoft
DDU (Display Driver Uninstaller)
Xóa sạch driver cũ — bước chuẩn bị quan trọng trước khi nâng cấp GPU
Khi bạn thay card đồ họa, những tàn dư của driver cũ đôi khi là nguyên nhân gây ra lỗi, xung đột hay hiệu suất kém. Display Driver Uninstaller (DDU) sinh ra để giải quyết chính xác vấn đề đó: làm sạch triệt để mọi dấu vết driver GPU trước khi cài driver mới. Đây là công cụ không dành cho người mới hoàn toàn, nhưng với ai thường nâng cấp phần cứng hay chạy nhiều cấu hình thử nghiệm, DDU là cứu cánh.
Lợi ích chính:
- Loại bỏ driver cũ hoàn toàn, giảm nguy cơ xung đột.
- Thích hợp trước khi cài driver mới hoặc đổi GPU.
- Cộng đồng sử dụng rộng và ứng dụng được duy trì bởi tác giả.
Lưu ý: hãy luôn sao lưu hệ thống hoặc tạo điểm khôi phục trước khi sử dụng DDU.
Logo DDU – công cụ gỡ driver đồ họa triệt để trước khi cài GPU mới
Xem thêm: Display Driver Uninstaller tại WagnardSoft
Ethervane Echo
Lưu mọi đoạn văn bản đã sao chép — kho lưu clipboard tinh gọn
Ethervane Echo là một clipboard manager đơn giản nhưng mạnh mẽ, tồn tại hơn một thập kỷ và vẫn hoạt động mượt trên hệ điều hành hiện đại. Echo ghi lại mọi đoạn text bạn copy, cho phép tìm kiếm nhanh và phân loại theo định dạng. Một giới hạn đáng lưu ý: nó không lưu hình ảnh đã copy — điều này tránh việc chiếm dụng bộ nhớ quá mức.
Tính năng nổi bật:
- Lưu trữ lịch sử clipboard dạng text vô thời hạn (khi Echo được cài).
- Tìm kiếm và lọc theo định dạng.
- Giao diện nhẹ, chạy êm trong nền.
Với game streamer, nhà thiết kế nội dung hay lập trình viên, việc truy xuất các đoạn lệnh, chú thích hay link đã copy trước đó trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết.
Giao diện Ethervane Echo — danh sách clipboard và bộ lọc hiển thị các mục đã lưu
Xem thêm: Ethervane Echo tại Softpedia
PhotoFiltre 7
Biên tập ảnh nhẹ nhàng — khi bạn không cần Photoshop
PhotoFiltre 7 là minh chứng cho trường phái phần mềm “nhỏ mà có võ”. Chỉ khoảng 5MB để tải về, chương trình này hỗ trợ layer, bộ lọc và một giao diện rất trực quan tương tự MS Paint nhưng mạnh mẽ hơn. Nếu nhu cầu chỉnh sửa của bạn nằm trong phạm vi cơ bản đến trung bình (cắt ghép, chỉnh màu, layer đơn giản), PhotoFiltre 7 là lựa chọn nhanh gọn và không tốn tài nguyên như Photoshop.
Điểm cộng:
- Kích thước nhỏ, khởi động nhanh.
- Hỗ trợ plugin cộng đồng để mở rộng chức năng.
- Có phiên bản mới hơn như PhotoFiltre 11 (shareware) nhưng PF7 vẫn là lựa chọn phổ biến cho người dùng miễn phí.
Với game thủ, PhotoFiltre thích hợp để làm thumbnail nhanh, chỉnh ảnh màn hình hay tạo assets đơn giản cho kênh nội dung.
PhotoFiltre 7 — phần mềm chỉnh sửa ảnh nhẹ, phù hợp cho việc xử lý screenshot và đồ họa đơn giản
Xem thêm: PhotoFiltre 7 tại PhotoFiltre
SpaceMonger
Xem dung lượng ổ đĩa bằng mắt — đồ họa trực quan như bản đồ kho báu
SpaceMonger trình bày không gian lưu trữ bằng hình thức trực quan: mỗi thư mục/tập tin được biểu diễn như một khối, kích thước phản ánh dung lượng thực tế. Khi ổ đĩa đầy, đây là công cụ giúp bạn nhìn thấy “kẻ chiếm chỗ” lớn nhất trong tích tắc — rất hữu dụng để dọn dẹp trước khi cài game mới hay sao lưu dữ liệu.
Ưu điểm:
- Trực quan, dễ xác định thư mục lớn.
- Hỗ trợ truy cập nhanh vào thư mục chứa tệp.
- Giao diện mang phong cách retro, gợi nhớ cảm giác trò chơi cổ điển.
SpaceMonger là công cụ dành cho ai thích thấy vấn đề bằng hình ảnh thay vì danh sách thuần túy.
Logo SpaceMonger — công cụ hiển thị biểu đồ sử dụng dung lượng ổ đĩa theo khối trực quan
Xem thêm: SpaceMonger tại Portable Freeware
Kết luận: Cổ xưa nhưng không lỗi thời
Trong thế giới phần mềm, “mới” không phải luôn đồng nghĩa với “tốt hơn”. Năm ứng dụng kể trên minh họa rằng những giải pháp đơn giản, chuyên một việc nhưng làm rất tốt có thể sống lâu hơn cả những trào lưu. Volumouse giúp bạn điều khiển âm lượng như một nghệ nhân; DDU dọn dẹp nền tảng cho nâng cấp phần cứng; Ethervane Echo bảo lưu ký ức clipboard; PhotoFiltre 7 là cây bút nhỏ cho tác vụ hình ảnh; SpaceMonger cho bạn tầm nhìn về không gian dữ liệu.
Lưu ý quan trọng: phần mềm cũ, đặc biệt là freeware, có thể tiềm ẩn rủi ro bảo mật. Hãy chỉ tải từ nguồn uy tín, kiểm tra chữ ký số nếu có và sao lưu trước khi thực hiện thay đổi lớn. Bạn đã sẵn sàng thử một trong những công cụ này chưa? Hãy chia sẻ trải nghiệm hoặc ứng dụng cổ yêu thích của bạn ở phần bình luận — cộng đồng game thủ gamemoivn.net luôn háo hức lắng nghe.
Tài liệu tham khảo:
- Volumouse — Nirsoft: https://www.nirsoft.net/utils/volumouse.html
- Display Driver Uninstaller — WagnardSoft: https://www.wagnardsoft.com/display-driver-uninstaller-DDU–
- Ethervane Echo — Softpedia: https://www.softpedia.com/get/Office-tools/Clipboard/Ethervane-Echo.shtml
- PhotoFiltre 7 — PhotoFiltre: https://photofiltre-studio.com/pf7-en.htm
- SpaceMonger — Portable Freeware: https://www.portablefreeware.com/index.php?id=150
